Veelgestelde vragen Leertraject Counseling

• Wat doet een systemisch counselor?

Een counselor is opgeleid om op een procesmatige wijze mensen te begeleiden, die verstrikt zitten in tussenmenselijke crisissen of in complexe en specifieke maatschappelijke probleemsituaties. Counselors werken met een individu, met een paar, gezin, netwerk of groep. Deze cliënten zijn niet steeds zelf hulpvragend. Hun problemen zijn psychosociaal van aard en zijn meestal te herleiden tot relationele en sociale conflicten met daaruit voortvloeiend psychisch lijden. Ook medische, juridische, economische en maatschappelijke problemen spelen daarbij een rol. Een counselingproces heeft als doel het samenleven te herstellen en het vermogen om zelfstandig met probleemsituaties om te gaan te versterken. Een systemisch counselor doet dit begeleidingswerk vanuit een specifiek wetenschappelijk onderbouwd denkkader, namelijk de systeemtheorie.

• Waartoe een statuut van counselor?

Hoe duidelijker het beroep van psychotherapeut gereguleerd en erkend wordt, des te meer blijkt er ook een nood te zijn aan de uitwerking van een parallelstatuut voor mensen die niet hetzelfde mandaat hebben als een psychotherapeut, maar wel inhoudelijk kwaliteitsvol willen werken en hun specifieke competenties gehonoreerd willen zien. In Europa worden verschillende initiatieven genomen om op het terrein van de hulpverlening het statuut van counselor te ontwikkelen. Zo is in Engeland dit statuut al duidelijk gereguleerd. En wordt in Nederland en België momenteel werk gemaakt van een steviger professioneel statuut voor counselors.

• Is counselor een wettelijk erkend diploma?

Neen, het beroep van counselor is (nog) niet wettelijk erkend in België of in Nederland. Er zijn daarom ook geen opleidingen met erkenning van overheidswege. Het wordt wel erkend door beroepsverenigingen en belangenorganisaties die werk maken van het waarborgen van de kwaliteit van counseling.

• Wat zijn de voordelen van een erkenning door beroepsverenigingen en -instellingen?

Lidmaatschap van een beroepsvereniging heeft verschillende voordelen. Naast erkenning van de kwaliteit van de aangesloten leden bieden sommige verenigingen een collectieve beroepsaansprakelijkheidsverzekering of maken zij vergoeding van consulten door ziektekostenverzekeraars mogelijk. Veel leden maken ook gebruik van de door beroepsverenigingen geboden promotie-, netwerk- en nascholingsmogelijkheden.

• Welke verenigingen erkennen een counselorstatuut?

De Belgische Vereniging voor Relatietherapie, Gezinstherapie en Systeemcounseling (BVRGS). Door lidmaatschap van de BVRGS aanvaardt ieder lid om zich te houden aan de deontologische code.

In Nederland erkennen de Landelijke Vereniging Psychosociaal Werkenden (LVPW) en de Nederlandse Vereniging voor Psychosociaal Therapeuten en Agogen (NVPA) een counselor statuut.

• Wat is het verschil tussen counseling en psychotherapie?

Het verschil is enerzijds gradueel, anderzijds inhoudelijk. Gezien de eisen die men stelt ten aanzien van psychotherapeuten is hun opleiding meeromvattend en langduriger, hun vooropleiding heeft een universitair masterniveau; van psychotherapeuten wordt verondersteld dat ze een grondige kennis hebben van psychologie en aanverwante vakken. Counselors worden meer aangesproken op hun kennis van psychosociale vraagstukken en van belangrijke factoren die meespelen bij sociale integratie, netwerkvorming en inclusie. Daarnaast is er een inhoudelijk verschil: van psychotherapeuten wordt verondersteld dat ze bevoegd zijn voor problemen die als psychiatrisch of psychopathologisch worden aangeduid. Deze vormen niet zonder meer het werkterrein van de counselor, tenzij in de context van nazorg, thuiszorg en sociale reïntegratie, in het welzijnswerk, slachtofferhulp, gezinsbegeleiding en in nauwe samenwerking met bevoegde professionals.

• Waartoe een opleidingstraject en een certificaat?

Het doorlopen van een specifieke opleiding en het verwerven van een certificaat worden doorgaans beschouwd als zaken die een zekere garantie bieden op kwaliteit en betrouwbaarheid van de hulpverlener. In Vlaanderen wordt het certificaat erkend door de Belgische Vereniging voor Relatie- en Gezinstherapie en Systeemcounseling.

In Nederland is het traject erkend door de Landelijke Vereniging van Psychosociaal Werkenden (LVPW) of door de Nederlandse Vereniging voor Psychosociaal Agogen (NVPA). Counselors met dit certificaat kunnen hun cliënten toegang geven tot terugbetaling (complementaire zorg) door de ziektekostenverzekeraars. Onderdelen van het traject zijn geregistreerd bij het BAMw, ook voor jeugdzorgwerkers. Het aantal registerpunten vind je vermeld bij iedere opleiding.

• Zijn er nog andere manieren om een counselingscertificaat te behalen?

Naast dit leertraject dat bestaat uit drie postgraduaten, kan je ook opteren voor een driejarige geïntegreerde opleiding in de ‘Systemische counseling’. Wanneer je voor deze opleiding kiest werk je gedurende drie jaar in een kleine en gesloten groep. Hierdoor ontstaat intensief leerklimaat, waarmee het leerproces van alle deelnemers gestimuleerd kan worden. Men kan leren van elkaar, van het verschil in stijlen, ervaringen en werkcontexten. Wil je meer weten over deze driejarige opleiding en over de erkenningen ervan dan lees je hier meer. Je kunt ook altijd contact opnemen met de betreffende hoofdopleiders.

• Wat houdt een opleidingstraject tot counselor in?

Volgens een in Europa breed gedeelde opvatting moet een counselor voldoen aan een aantal minimumeisen op vlak van theoretisch-technische opleiding en op vlak van supervisie. Voor de BVRGS is de norm dat men minimaal 250 uren opleiding heeft genoten en dat men vervolgens minimaal 30 uren supervisie krijgt over de eigen praktijkvoering, in een kleine groep, onder leiding van een erkende supervisor. Wij volgen deze eisen, maar onze opleiding duurt langer en is intensiever dan de BVRGS voorwaarden vragen, zie Leertraject Counseling.

• Welke diploma’s of kwalificaties moet ik hebben om toegelaten te worden tot het counselingstraject?

Voor specifieke vragen over vooropleiding, zie toelatingsvoorwaarden leertraject counseling. Ook op de info pagina’s van de verschillende opleidingen in dit traject vind je de nodige informatie.

• Hoe stel ik mijn traject samen?

Het is binnen ons instituut mogelijk om een leertraject samen te stellen, dat aansluit bij je hulpverleningspraktijk en interesses. Daarom bieden wij voor wat de theoretisch-technische opleiding betreft een aantal varianten aan. Je kunt kiezen om het aantal uren theoretisch-technische opleiding te realiseren in één opleiding van twee jaar of in twee opleidingen van één jaar. Je kan daarna nog opteren voor een aanvullende specialisatie. Zie voor concrete details Leertraject Counseling.

• Wat houdt de supervisie in?

Supervisie krijg je in het laatste jaar van het traject en gebeurt in groepen van maximaal tien deelnemers. De supervisiegroep wordt gevarieerd samengesteld (deelnemers hebben verschillende opleidingen gevolgd). Van de deelnemers wordt verwacht dat zij beantwoorden aan specifieke toelatingseisen betreffende omvang van hun praktijk, professionele autonomie en opleidingsprofiel. De inhoud en werkwijze in de supervisiereeks verschilt van de casuïstiekbesprekingen in een opleiding. Het supervisieproces wordt geënt op persoonlijke professionele leerpunten. Men werkt via enkele eigen casussen aan deze leerpunten maar er wordt evenzeer verwacht dat men een leerattitude aanneemt ten aanzien van de leerpunten en de casuïstiek van de mede-supervisanten.

• Komt deze opleiding in aanmerking voor educatief verlof (België)?

Ja. Educatief verlof kan aangevraagd en verkregen worden voor alle onderdelen van een counselingtraject.

• Wat staat er op het certificaat?

Op het certificaat staan je naam, de gevolgde opleidingen, de erkenningen daarvan en dat je voldoet aan de eisen van het leertraject in de systemische counseling.

• Hoeveel tijdsinvestering vraagt de opleiding?

Het totale traject omvat 60 studiepunten (1.680 uren). Op iedere opleidingspagina vind je aan de rechterkant een pdf waarin de studiebelasting per opleiding wordt aangeduid.

• Hoe lang duurt het?

In principe kan men het traject in drie jaar afwerken. Tussen het begin van de eerste opleiding en het einde van het traject mogen maximaal 5 jaar verlopen.